İzale-i şuyu (Ortaklığın-paydaşlığın giderilmesi) nedir?

İzale-i şuyu yani ortaklığın veya paydaşlığın giderilmesi ile ilgili kanun kavramlarına 4721 sayılı TMK’nın 642.-698.-699.maddelerinde rastlanmaktadır.Buna göre;

” Madde 642- Mirasçılardan her biri, sözleşme veya kanun gereğince ortaklığı sürdürmekle yükümlü olmadıkça, her zaman mirasın paylaşılmasını isteyebilir. Her mirasçı, terekedeki belirli malların aynen, olanak yoksa satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesini sulh mahkemesinden isteyebilir. Mirasçılardan birinin istemi üzerine hâkim, terekenin tamamını ve terekedeki malların her birini göz önünde tutarak, olanak varsa taşınmazlardan her birinin tamamının bir mirasçıya verilmesi suretiyle paylaştırmayı yapar. Mirasçılara verilen taşınmazların değerleri arasındaki fark para ödenmesi yoluyla giderilerek miras payları arasında denkleştirme sağlanır. Paylaşmanın derhâl yapılması, paylaşım konusu malın veya terekenin değerini önemli ölçüde azaltacaksa; sulh hâkimi, mirasçılardan birinin istemi üzerine bu malın veya terekenin paylaşılmasının ertelenmesine karar verebilir “

” Madde 698- Hukukî bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir. Paylaşmayı isteme hakkı, hukukî bir işlemle en çok on yıllık süre ile sınırlandırılabilir. Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler, resmî şekle bağlıdır ve tapu kütüğüne şerh verilebilir. Uygun olmayan zamanda paylaşma isteminde bulunulamaz “

” Madde 699- Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırmayla satılarak bedelinin bölüşülmesi biçiminde gerçekleştirilir. Paylaşma biçiminde uyuşma sağlanamazsa, paydaşlardan birinin istemi üzerine hâkim, malın aynen bölünerek paylaştırılmasına, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi hâlinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanmasına karar verir “

şeklinde kanuni terimlerle ifade edilmiştir.İzale-i şuyu davalarına genellikle miras kalan mallarda rastlanılmaktadır.İzale-i şuyu davasına konu mallar taşınmazlar olabileceği gibi taşınır mallar veya banka mevduatı da olabilir.Paylı veya el birliği mülkiyetindeki mallar bu dava ile ferdi mülkiyete geçirilir.Bu davanın davacısı paylı veya el birliği mülkiyetteki ortaklardan biri veya birkaçı olabildiği gibi davalıları da davacı veya davacılar dışındaki ortaklardır.İzale-i şuyu davası ile el birliği veya paylı mülkiyete tabi mallar aynen yada satış suretiyle taksim edilir.