İfade alma ve sorguda yasak usuller nelerdir ?

İfade ve sorguda yasak usuller Ceza Muhakemesi kanunu 148.maddesinde düzenlenmiştir.Buna göre ;

(1) Şüphelinin ve sanığın beyanı özgür iradesine dayanmalıdır. Bunu engelleyici nitelikte kötü davranma, işkence, ilâç verme, yorma, aldatma, cebir veya tehditte bulunma, bazı araçları kullanma gibi bedensel veya ruhsal müdahaleler yapılamaz.

(2) Kanuna aykırı bir yarar vaat edilemez.

(3) Yasak usullerle elde edilen ifadeler rıza ile verilmiş olsa da delil olarak değerlendirilemez.

(4) Müdafi hazır bulunmaksızın kollukça alınan ifade, hâkim veya mahkeme huzurunda şüpheli veya sanık tarafından doğrulanmadıkça hükme esas alınamaz.

(5) Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması ihtiyacı ortaya çıktığında, bu işlem ancak Cumhuriyet savcısı tarafından yapılabilir.

Madde metni ile şüpheli ve sanığın nasıl ifade vereceğinin düzenlendiği 147 m. hükmü göz önünde bulundurularak şüpheli veya sanığa ifade ve sorgu sırasında neler yapılıp,nelerin yapılamayacağı açıklanmıştır.

Madde metninin 1.fıkrasında şüpheli ve sanığın ifade sırasında özgür iradesinin korunması amaçlanmış,aldatma,kötü davranma,işkence,ilaç verme ,yorma,aldatma,cebir ve tehditte bulunma,araçlar kullanılarak bedensel ve ruhsal müdahalede bulunulmayarak yasak yöntemlerle delil elde edinilmesinin önüne geçilmeye çalışılmıştır.

Madde metninin 2.fıkrasında delil elde etmek için kanuna aykırı vaatte bulunulması yasaklanmıştır.3.Fıkrasında yasak usullerle elde edilecek delillerin rıza ile olsa dahi delil kabul edilemeyeceği belirtilmiştir.4. Fıkrada müdafi (Avukat) olmadan alınan ifadenin mahkeme huzurunda şüpheli ve sanık tarafından ikrar edilmedikçe verilecek kararda değerlendirilemeyeceği düzenlenmiştir.

5.Fıkrada aynı olayla ikinci ifadenin alınması gerektiğinde bu işlemi ancak Cumhuriyet savcısının yapabileceği belirtilmiştir.Buradaki amaç şüpheli ve sanığın ikinci kez kolluk kuvvetleriyle bir araya getirilmemesi sağlanarak hukuk bilgisine haiz biri olan Cumhuriyet savcısınca ifadesinin alınması ve haklarının korunması amaçlanmıştır.Ceza hukukuna ilişkin konularda bir avukatın hukuki yardımından yararlanılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.